Lucie brengt de Oriënt naar hier LATEN WE DANSEN Najaar 2023 – Thema: Nooit gedacht dat ik… VIER STROOM M A G A Z I N E
Edith Simonse uit Gouda komt nog eens ergens. Als taalmaatje bezoekt ze mensen thuis die niet erg goed kunnen lezen en schrijven. Dat is fijn voor die mensen, maar ook voor Edith. “Ik word hier toch zo blij van.” Dat Edith (67) na een loopbaan in het onderwijs besloot vrijwilligster te worden voor Humanitas Taalmaatjes in haar woonplaats, is niet heel verwonderlijk. “Die schooljuf zit nog altijd in me en ik heb wat met taal. Toen ik hoorde dat er vrijwilligers welkom zijn om laaggeletterde mensen te begeleiden, twijfelde ik geen moment.” Ze haast zich eraan toe te voegen dat zo’n onderwijsachtergrond niet nodig is om dit werk goed te doen. “De organisatie helpt je met materialen, methoden en adviezen. Dus geef je vooral op, ook als je nooit wat in het onderwijs deed.” De afgelopen jaren heeft ze vier mensen verder kunnen helpen. Waarbij Edith geen standaard lessenpakket afwerkt. “Met een mevrouw nam ik een tekst door over de Rotterdamse haven. Bleek dat zij nog nooit die haven had gezien. We maakten er een gezellig dagje Rotterdam van, waarbij we spelenderwijs met taal bezig waren. Zo leuk!” En dan was er nog de dame die zo van wandelen houdt. “Dus wij samen aan de wandel en al lopend praten. En dus met taal bezig zijn. We namen ook de namen van de planten door die we onderweg zagen.” “Ik zie dat de deelnemers niet alleen beter leren lezen en schrijven, ze krijgen ook meer zelfvertrouwen. Een man van in de vijftig, die op school vaker op de gang had gezeten dan in de klas, gelooft dankzij twee uur taalles per week weer in zichzelf. Dat is toch prachtig? Ik krijg er enorme energie van. Dit is echt fantastisch werk. Had ik al verteld dat je geen onderwijsachtergrond nodig hebt om er een succes van te maken?” ‘Hier word ik zo blij van!’ EDITH SIMONSE ZORGT DAT MENSEN BETER KUNNEN LEZEN EN SCHRIJVEN. 2 V O O R W O O R D
I N H O U D 4 Ondersteuning Revalideren met de tablet 14 Zorg voor elkaar Lidiana vergat zichzelf 13 Column Nooit gedacht… 6 Ontdekken en doen Lang leven, veilig autorijden en meer 16 Het roer om Sandra vond haar passie 18 In gesprek Intrekken bij moeder 20 Mindfulness Adem in en uit 21 Nooit te oud Om te dansen 10 Dossier Wandelen 12 Kruiswoord Puzzel mee en win 22 Ledenservice Vraag en antwoord 24 Wees dapper… en win een boek Zorg voor elkaar Lidiana vergat zichzelf Nooit te oud Om te dansen In gesprek Intrekken bij moeder Dossier Wandelen Nooit gedacht dat ik… Weet je nog welke plannen en verwachtingen je had toen je 20 was? Kwamen ze uit? Tien tegen één dat je leven anders liep dan verwacht. In dit magazine lees je de verhalen van mensen die nooit hadden gedacht dat hun leven zou lopen zoals het is gelopen. Veel leesplezier! 14 21 18 10 16 Het roer om Sandra vond haar passie 3
Eerder naar huis dankzij de iPad Dankzij een tablet, zoals de iPad, sneller revalideren. Ergotherapeut Kitty van Klink weet dat het kan. “Soms gaan mensen hier wel een week eerder naar huis dan gepland.” Kitty van Klink legt een cliënt van Goudenhart uit hoe Telerevalidatie werkt. 4 O N D E R S T E U N I N G
Kitty van Klink werkt sinds een jaar of vier bij behandelcentrumGoudenhart. Ze ziet de groep tijdelijke bewoners zoetjesaan veranderen. Kon vier jaar geleden nog zowat niemand overweg met een tablet, inmiddels ontmoet ze steeds meer mensen die er prima mee overweg kunnen. Dat is fijn, want daarmee groeit ook het aantal revaliderende mensen dat gebruik kan maken van Telerevalidatie. Zo heet de app die In Beweging, Transmitt Revalidatie en Goudenhart ontdekten en samen ontwikkelden. De organisaties zijn net als Vierstroom onderdeel van het Fundis-netwerk. Binnen dat netwerk zoeken specialisten naar manieren om hulp en zorg zo te verbeteren dat cliënten sneller herstellen. “Mensen die naast de therapie die wij bieden ook zelf met de tablet oefeningen doen, maken sneller sprongen voorwaarts. Zo nu en dan scheelt een verblijf hier wel een week, maar een paar dagen is sowieso mogelijk. Wat ook fijn is: wij kunnen de oefeningen volgen en als het goed gaat, bieden we nieuwe oefeningen aan.” Kitty en haar collega’s kunnen namelijk op het zogeheten account vandecliënt – revalidant, indevaktaal vanGoudenhart – nieuwe oefeningen plaatsen. “We bieden niet alleen oefeningen aan die de makers van de app hebben geplaatst, maar voegen ook zelf nieuwe toe. Gewoon even zelf met de mobiele telefoon of laptop een filmpje maken. In het begin was het nog puzzelen, maar inmiddels gaat het ons steeds gemakkelijker af.” “Toen ik vier jaar geleden startte bij Goudenhart had ik niet kunnen bedenken dat telerevalideren onderdeel zou worden van onze behandelingen”, zegt ergotherapeut Kitty van Klink. “Sinds de coronaperiode zijn onze cliënten steeds digitaler geworden.” Dat wordt ook onderstreept door een onderzoek van ouderenbond Anbo. Digitalisering gaat hard ERGOTHERAPEUT KITTY VAN KLINK Kitty van Klink: “Sneller herstel dankzij de app”. 5
AANTREKKELIJKE KORTING vierstroom.nl/rijbewijskeuring We helpen je bij de keuring Hoe veilig rij jij? Is dat nou eerlijk, een rijbewijskeuring voor 75-plussers? Bij het CBS weten ze zowat alles. Dus ook het antwoord op de vraag of jongeren of senioren de grootste brokkenpiloten in het verkeer zijn. Jongeren tot 24 jaar veroorzaken veel meer ernstige ongelukken waarbij doden vallen dan ouderen tussen 65 en 80. Vanaf de 80 jaar wordt het anders. Per gereden kilometer veroorzaakt deze groep meer dodelijke aanrijdingen dan jongeren. Wel maken ze minder kilometers. Gevolg: alsnog minder verkeersslachtoffers. Wat je er ook van vindt: ouderen hebben meer fysieke klachten die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden. Het is een van de redenen dat een keuring verplicht is als je 75 jaar of ouder bent en je rijbewijs wilt verlengen. Leden van Vierstroom ontvangen een aantrekkelijk korting op de rijbewijskeuring. Scan de QR-code naar vierstroom.nl/ rijbewijskeuring en je leest er meer over. Vierstroom geeft korting op je rijbewijskeuring. 6 O N T D E K K E N E N D O E N
Dat hij dagelijks met zijn rollator van het Groenhovenpark naar de sportvelden rent en weer terug, dat had Herman jaren geleden zelf ook niet kunnen denken. Want hij heeft nogal wat ernstige lichamelijke ellende achter de rug. Zoals hartklachten, kapotte rug en verstopte aderen. Herman koos kordaat voor een gezonde leefstijl. Vlees, vis en groenten koopt hij niet bij de supermarkt, maar worden nauw- gezet in speciaalzaken geselecteerd. En dan is er dus het rennen. “Mijn motto: zorg goed voor je dondertje, je lijf dus, want je zieltje zit erin. Ik begon na dat gedoe met mijn rug met korte stukjes wandelen. Nu kan ik dus weer rennen, maar ik heb de rollator wel nodig. En ja, dat ziet er bijzonder uit. Maar voor mij is het zo logisch als wat.” Herman de rollatorrenner Dat het er raar uitziet, dat hoef je Herman Munster niet meer te vertellen. Hij krijgt zowat dagelijks reacties als hij met zijn rollator langs de sportvelden in Gouda rent. “Ja, het trekt bekijks.”. HERMAN (83) UIT GOUDA Herman Munster trekt veel bekijks als hij met een rollator door het park rent. 7
De 5 geheimen van een lang leven Hoe komt dat toch, dat bewoners van vijf plekken op Aarde veel langer leven dan gemiddeld? Wetenschappers zochten het uit. Hier hun bevindingen. Ze worden de blauwe zones genoemd: plekken in Californië, Costa Rica, Sardinië en eilanden in Griekenland en Japan. Hier halen bovengemiddeld veel mensen fluitend de honderd jaar. Wetenschappers namen de leefstijl van deze ouderen onder de loep. De belangrijkste kenmerken zijn gemakkelijk te vertalen naar vijf tips. 1. Zorg dat je een reden hebt om ’s ochtend uit bed te komen. Bijvoorbeeld omdat je vrijwilligerswerk te doen hebt. 2. Rust en ontspan op tijd. Slaap minstens 7,5 uur per nacht. 3. Eet weinig vlees. En eet sowieso niet te veel. 80 procent vol is vol genoeg. 4. Word lid van een gemeenschap van gelijkgestemden. 5. Beweeg op een manier die bij je past: wandel, klus of tuinier. Met deze tips leef je volgens de onderzoekers niet alleen langer, maar ook gelukkiger. Blauwe zones in Griekenland 8 O N T D E K K E N E N D O E N
Maar liefst 290.000 Nederlanders lijden aan dementie. Weet jij hoe je dementie herkent en hoe je daar mee om kunt gaan? Je leert het tijdens de training ‘Goed omgaan met dementie’. Deze groepstraining wordt georganiseerd voor leden van Vierstroom en is op maandag 6 november van 13.30 tot 16.30 uur in Gouda. Aanmelden kan via vierstroom.nl/training. Vol = vol. Bij veel belangstelling volgen er begin volgend jaar mogelijk extra trainingen. Vierstroom organiseert de training met ‘Samen Dementievriendelijk’, een project van het ministerie van Volkshuisvesting, Welzijn en Sport. Vijf boeken over dramatische gebeurtenissen en er toch (of juist!) bovenop komen. Het boekenpanel vond voor u 5 interessante boeken. Boekentips 1 Het zoutpad Raynor Winn over alles kwijtraken en zo de ware betekenis van het leven ontdekken. 2 Het geschenk Edith Eger overleefde Auschwitz en maakt van vreselijke ervaringen wijze levenslessen. 3 Dansen in de hemel Michael Pilarczyk ontroert met zijn verhaal over geluk, liefde en eigenwaarde. 4 Circus Cesaria Sanne Hillemans stelt je voor aan Noah, die na een tragisch verlies het roer omgooit. 5 Alles is al gezegd Anne Griffin laat de 84-jarige Maurice vijf keer het glas heffen op zijn leven. Het leidt tot een terugblik met gevoel en humor. FIT MET JE MOBIEL. Je mobiele telefoon maakt het mogelijk te bewegen. Ga naar deApp Store of Google Play Store en vind de beweegapp die je bij je past. Bewegen is gezond en beweegapps helpen daarbij. Voorbeelden zijn Runtastic, Daily Yoga, ‘a.s.r. Vitality’ (behaal doelen en laat je belonen), VGZ Soepel en Sterk Coach en Fit For Free ( je trainingsprogramma aanpassen aan je eigen wensen en mogelijkheden). DOWNLOAD DE APPS vierstroom.nl/beweegapps AANMELDEN vierstroom.nl/training Vol = vol Dementie: herken en help Weet jij hoe je dementie herkent? Beweegapps helpen je gezond te blijven. 9
Wandelen zonder poeha Rob Wolfs is professioneel wandelaar en kan zowat niks mooiers bedenken dan dat. Maar wat anderen doen, moeten ze zelf weten. Zoals zijn dochters. Zo’n veertig jaar geleden was Rob (72) vooral huisman. “Ik wilde toch wel wat meer dan de zorg voor mijn dochters en werd vrijwilliger en later freelancer bij wat nu Wandelnet heet. Ik schreef nieuwsbrieven en bedacht routes en werd, zeg maar, professioneel wandelaar.” Een wandelcoach dus? “O nee! Ik hoor niet bij de mensen die anderen gaan vertellen hoe ze moeten wandelen en dat je dan diepe gesprekkenmoet voeren. Voor mij is wandelen niets meer dan buiten zijn en genieten van de omgeving en de traagheid van het lopen.” Maar je wilt toch wel anderen verleiden om te gaan wandelen? “Ik heb al veel mensen enthousiast gemaakt. Maar ik ga jou echt niet zeggen dat je toch vooral moet wandelen. Toen de dochters nog kinderen waren, bestonden onze vakanties uit wandelingen maken. En dus willen ze er nu maar weinig van weten.” Nog tips voor beginnende wandelaars? “Kies voor mijn Rappe Rondjes op de website Wandelzoekpagina.nl. Vijf tot tien kilometer. Goed te doen. Op internet zijn heel veel wandelingen te vinden. Van mij en van anderen.” En die van jou gaan over onverharde wegen? Ik las dat je de zandpaden- garantieman bent. “Geintje van mijn uitgever. Over geintjes gesproken: één van de eerste tochten die ik met een collega publiceerde gaat over bergwandelen in Nederland. Met ook aandacht voor het Vierstroom-werkgebied.” Daar is toch geen berg? “Jawel! De voormalige vuilstort in Zoetermeer.” Rob Wolfs wandelt wat af en heeft tips voor beginnende en ervaren wandelaars. RAPPE RONDJES wandelzoekpagina.nl/rappe-rondjes 10 D O S S I E R
Wandelen in een warm bad Je leeft niet voor jezelf, leerde Jan Hielema uit Moerkapelle als kind van zijn ouders. En dus doet hij heel zijn leven al vrijwilligerswerk, sinds kort als begeleider van wandelingen. We mogen het van Jan geen wandeltochten noemen. “Te veel eer.” Elke woensdag wordt er onder de vlag van organisatie ‘Camino, centrum voor léven met kanker’, vier tot vijf kilometer gewandeld in Nieuwerkerk aan den IJssel. “Veel meer zit er voor sommigen ook niet in, want het zijn mensen die kanker hebben of hadden. Of, zoals ik, iemand met een partner met die ziekte.” Juist dat verklaart het succes van de wandelingen. En de koffie achteraf en regelmatig een lunch. “We zijn een hechte groep. Begrijpen elkaar. Elke woensdag weer is het alsof je in een warm bad glijdt. We vertrekken om vijf over tien. Eigenlijk tien uur, maar één lid is steevast vijf minuten te laat. Dus daar wachtenwe netjes op.” stukjes en haalt er ook nog eens geld mee op voor goede doelen. “Tegenwoordig heb ik pijn, maar als je dat aanvaardt – dan valt het best mee.” Al wandelend komt alles goed Lange wandeltochten leverden Ruud Bruggeman uit Zoetermeer wijze levenslessen op. “Alles komt altijd goed.” Ruud (81) hoorde in 1997 een presentatie van een pelgrim die naar Santiago in Spanje was gelopen. “Dat wil ik ook”, beseftehij. “Hetwerdendemooistedriemaandenvanmijn leven. Een mens moet elke dag van alles, al wandelend valt dat allemaal weg. En dan al die mooie ontmoetingen die je hebt! Ik ontdekte dat de meeste mensen erg aardig zijn, dat alles altijd goed komt en dat er veel is om dankbaar voor te zijn. Ik ben ziek, maar de meeste organen en lichaamsdelen doen het nog prima.” Ruud wandelde ook van Estland naar Bretagne, naar Rome, Istanbul, Bosnië en nog wat andere plaatsen in Europa. Tegenwoordig hakt hij lange tochten inwekelijkse Jan Hielema glijdt “elke woensdag in een warm bad”. Ruud Bruggeman: “Een mens moet van alles, al wandelend valt dat allemaal weg”. 11
Kruiswoord Horizontaal 1. Belangrijke gebeurtenissen 8. Metaal 14. Verenigde staten 15. Hoefdier 17. Stoombad 18. Futloos 20. Aaneenschakeling 22. Bloedvat 23. Koets 25. Drank 27. Eerste persoon enkelvoud 28. Beestje 30. Godsdienst (afk.) 31. Jonge tak 32. Jongensnaam 33. Figuur uit westerns 36. Ruimte zonder vloer 37. Groente 38. Uitroep 39. Profijt 40. Mening 41. Turbulent 42. Excuus 43. Totaal 45. Knaagdier 47. Kok 48. Sprankelen 50. Dichtbij 51. Vreselijke plek 52. @ 53. Trapper 55. Oosterlengte (afk.) 56. Bruidskleding 59. Bronzen plek 60. Sterk ruikend gas 62. Zangstem 64. Scheepsstuur 65. Abonnees 67. Leer je op school 69. Maand 70. Beeldstoring 71. Onpartijdige. Verticaal 1. Steekmug 2. Eilandstaat 3. Schoeisel 4. Bloedgroep 5. Bajes 6. Lastdier 7. Aantekening 9. Symbool van Hassium 10. Vreemd 11. Senior 12. Eeuwig 13. Afzetgebieden 16. Lichaamsdeel 19. Overdreven aardig 21. Bladlijn 24. Helling bij skispringen 26. Kleintje 29. Overdreven 31. Proteïne 34. Roodbruine aanslag 35. Bedrijf 36. Pas aan 37. Klos 39. Klaar 40. Knuffelen 42. Volgens de regeltjes 44. Sorteren 46. Tentoonstel- lingsruimte 48. Steunpaal 49. Plaat 50. Minpunt 52. Reeds 54. Smaakstof 56. Wond 57. Magertjes 58. Kleur 61. Lofzang 63. Mannetjeshond 66. Onmiddellijk 68. Bijbeldeel Puzzeltijd! Maak kans op leuke prijzen, zoals een dagtocht met Vierstroom of een leuk boek uit onze Top 5 van deze editie. Mail de oplossing voor 14 november 2023 naar redactie@vierstroom.nl met het woord ‘puzzel’ in de onderwerpregel of stuur het per post naar Vierstroom, t.a.v. Ledenservice. Antwoordnummer 10037, 2800 VB Gouda. Een postzegel is niet nodig. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. De oplossing van de puzzel vindt u in het volgende nummer van VierstroomMagazine. © DE PUZZELMAKER De prijswinnaars van de vorige puzzel waren: de heer van der Graaf uit Zoetermeer, familie de Jong uit Ouderkerk ad IJssel en de heer Kamer uit Schoonhoven. Zij hebben hun prijs al ontvangen. Allen van harte gefeliciteerd! 1 14 18 23 28 32 42 47 51 55 60 65 70 2 40 3 37 61 19 33 56 4 15 24 52 66 5 20 29 48 62 6 25 34 38 43 57 67 7 44 71 8 21 30 49 53 63 9 17 26 39 45 59 68 10 22 36 64 11 31 54 69 12 27 50 13 46 16 35 41 58 Gratis mee met de Kerstdagtocht naar Gent voor 2 personen op 14 december 2023 t.w.v. € 150,-. Het zoutpad van Raynor Winn gaat over alles kwijtraken en zo de ware betekenis van het leven ontdekken. t.w.v. € 12,50 39 32 49 14 20 70 8 51 32 10 36 6 71 50 21 46 6 15 64 31 De oplossing van de vorige puzzel is: De zomer in de bol hebben. 2x 2x 12 P U Z Z E L
Mijn zoon dubt. Hij is orderpicker in een magazijn. Hij vindt het niet vervelend en ook niet geweldig. Toch maar een vervolgstudie? Maar wat dan? “Iets met dieren”, lijkt hem wel wat. “Maar om dat werk nou tot mijn pensioen te blijven doen…” Dat was voor mij het moment om te vertellen over mijn loopbaan tot op heden. Over de verschillende werkgevers die mij zagen komen en ook weer vertrekken en vooral ook over de verschillende functies die ik mocht bekleden. Hoe onverwacht al die veranderingen op mijn pad kwamen. Dat ik twintig jaar geleden niet had kunnen bedenken dat ik nu doe wat ik doe. “Je volgt bijvoorbeeld een opleiding tot dierenverzor- ger en als dat werk bevalt, doe je dat werk tot je pakweg 67 jaar bent. Of je besluit na een jaar of vijf om kok te worden of zo.” Mijn buurvrouw Regina, u kent haar misschien nog van de column uit het vorige magazine, woonde zestien jaar in Liberia, Afrika. Ze kreeg er wél twee kinderen, maar had al die tijd géén gas, stromend water of elektrisch licht. Ondanks dat gemis praat ze met warmte over die tijd. “Nogdagelijks profiteer ik vande levens- lessen die ik toen opdeed.” Niets in het leven gaat volgens plan. Of nou ja, misschien een poosje. Maar zeg nou zelf: de liefde die op je pad kwam, de baan die je vond of juist aan je neus voorbijging, het overlijden van een dierbare – al die voor- en tegenspoed hadden vast en zeker met elkaar gemeen dat je ze niet vooraf voorspelde. De een hoopte op een rijke kinderschaar en bleef kinderloos, de ander toog in een opwelling voor de liefde naar een ander land en weer een ander was vanwege ziekte jarenlang aan bed gekluisterd. ‘Nooit gedacht dat ik…’ is het thema dat de redactie voor deze uitgave van Magazine Vierstroom bedacht. De boeiende verhalen van de dames en heren die in dit nummer voorbijkomen, leren me dat het leven onvoorspelbaar is. “Ik voorspel dat ook jouw leven onvoorspelbaar is”, zei ik tegen mijn zoon. Voorlopig pickt hij nog orders. Geen idee wat hij volgend jaar doet. Ze kreeg twee kinderen, maar geen stromend water LAURA VAN VUURE DIRECTEUR VIERSTROOM LEDENSERVICE 13 C O L U M N
Hoe Lidiana zorg gaf en hulp vergat te vragen “Mam, denk nou eens aan jezelf.” Lidiana Meijers hoorde het advies van haar kinderen heus wel hoor. Maar uiteindelijk werd de mantelzorger een overbelaste mantelzorger. Het gaat weer een stuk beter met Lidiana Meijers. 14 Z O R G V O O R E L K A A R
ALS MANTELZORGER STA JE ALTIJD KLAAR VOOR EEN DIERBARE Maar wie helpt jou? Neem contact op met het mantelzorgloket van Vierstroom en de mantelzorgconsulent wijst je de weg naar goede zorg en hulp. De consulent adviseert, informeert, ondersteunt en verwijst door waar nodig: vierstroom.nl/mantelzorgloket. Eén van de mogelijke doorverwijzingen is naar de mantelzorgmakelaar. Die neemt, als je dat wenst, regeltaken van je over. “Mijn vader kon ineens bijna niets meer en had veel verdriet.” “Kommaar bij ons wonen”, zei Lidiana tegen haar vader. Het is januari als de moeder van Lidiana overlijdt. Daarmee komt een einde aan drie jaar alsmaar intensiever wordende mantelzorg. Moeder naar de huisarts begeleiden? Tuurlijk. Naar het ziekenhuis? Ja hoor. Lukt koken niet meer? “Dan doe ik dat toch!” Na het overlijden van haar moeder is er geen tijd voor rouw. De gezondheid van vader is broos na een mislukte herniaoperatie. “Kommaar bij onswonen”, hoort Lidiana zichzelf zeggen. Wanneer vader na een maand weer op zichzelf kan wonen, krijgt hij vervolgens een herseninfarct en raakt halfzijdig verlamd. Met als resultaat nog meer zorgen. Dat op dat moment haar man “tegen een burn-out aanzit” is erg, maar zijn ziekteverlof zorgt er wel voor dat zij dus gewoon kan blijven werken. Nou ja, even dan. “Ineens stortte ik in. Huilen. Letterlijk bijna geen stap meer kunnen zetten. Gelukkig dacht mijn leidinggevende met mij mee. Neemde tijd, zei ze.” Dus nogmeer tijd voor mantelzorg. Na een huilbui bij de huisarts (“Ik was er nota bene voor mijn vader”), werd mantelzorg- makelaar Barbara van Selst ingeschakeld. Dankzij die makelaar is er nu een appgroep van mensen die zo nu en dan willen helpen, zijn buren ingeschakeld, is de weg naar diensten via de Wet maatschappelijke ondersteuning vergemakkelijkt en profiteert Lidiana van allerlei praktische tips. Nee zeggen blijft moeilijk. “Een bezoekje aan de fysio doet mijn vader het liefst met mij. Ik snap dat. Maar ik neem gas terug. Want ik heb anderen tekortgedaan toen ik zo druk was.” Anderen? “Ja. En vooruit, ook mezelf, ja.” MEER INFORMATIE vierstroom.nl/mantelzorgloket 15
Had ze maar... Had ze maar na de havo niet gekozen voor de Heao. Had ze maar na de Heao niet gekozen voor een studie vrijetijdswetenschappen. En daarna niet voor een baan bij een verzekeringsbedrijf. Had Sandra (51, Gouda) maar meteen gekozen voor de combinatie adviseur informatiebeveiliging en privacy van Fundis, waar Vierstroom onderdeel van is, en haar werk als zelfstandig orthomoleculair voedingsdeskundige. Zo denkt Sandra er echter niet over. “Ja, het is jammer dat ik dezewerelden niet eerder ontdekte. Sandra weet inmiddels ook veel over de omgang met lichamelijke klachten. Voor veel mensen beginnen zorgen over gezondheid als ze op de weegschaal staan. Te weinig tijd om alles te weten Sandra Gapendaal wil alles weten. “Hoe oud ik ook word, het is te kort om al die kennis te vergaren. Maar dat is geen reden om te stoppen met het vergaren van kennis. Integendeel.” Sandra Grapendaal (rechts) is yogadocent en meer. 16 P A R T N E R V A N V I E R S T R O O M
Maar dingen gaan zoals ze gaan. En nog eens wat: de kans is groot dat ik de leer van voedingsstoffen helemaal niet boeiend had gevonden, als je me er op mijn twintigste over vertelde. Sowieso was er toen minder over bekend.” Hoe dan ook, uiteindelijk kwam dat voedings- advies op haar weg. “Ik zat een paar jaar geleden door mijn werk te veel in mijn hoofd. Yoga, dat leek me wel wat.” Waar een ander braaf lessen volgt, wilde Sandra meer weten. “Ik werd dus zelf yogadocent. Leerlingen klopten na de les bij me aan met vragen, onder meer over lichamelijke klachten. Ze dachten blijkbaar dat ik daar verstand van had.” Dat had ze niet. Nu wel. Want die vragen maakten dat Sandra zich op de volgende studie stortte. Ze wilde zaken kunnen verklaren. En nu is ze orthomoleculair voedingsdeskundige. Zeg maar de leer van de voedingsstoffen die een mens nodig heeft. “Maar je hebt meer nodig dan gezonde voeding natuurlijk.” Sandra wil ook weten wat bijvoorbeeld stress met je lijf doet. Waar het vandaan komt (“Van luchtvervuiling bijvoorbeeld, wist je dat?”) en wat je eraan kunt doen. Ze kan trouwens een net zo boeiend verhaal houden over de wereld van informatiebeveiliging en privacy. Sandra geeft advies op maat. Ooit yogadocent en nu orthomoleculair voedingsdeskundige. Een kritische controle van gewicht en lichaamsomvang hoort bij haar werk. SPECIAAL VOOR LEDEN: LEZING OVER SPIJSVERTERING Sandra Gapendaal geeft woensdag 15 november een lezing over het belang van evenwichtige voeding en voedingsstoffen. Leden kunnen zich kosteloos aanmelden via vierstroom.nl/lezing-spijsvertering. Snel doen, want vol is vol. AANMELDEN LEZING vierstroom.nl/lezing-spijsvertering
intrekken bij moeder Dan kom ik toch bij jou Gesprek met twee dorpsgenoten die ieder een andere keuze maakte op dat gebied. “Ik had geen plaats in huis voor mijn moeder. Maar zij wel voor mij.” I N G E S P R E K MIRJAM VAN ESCH (59) ADVISEUR STUDIE- EN BEROEPSKEUZE “IN MIJN HUIS WAS GEEN PLAATS VOOR MIJN MOEDER. IN HAAR HUIS WEL VOOR MIJ.” LAURENS VAN VOORST (63) TEKSTSCHRIJVER “IK OVERWOOG GEEN MOMENT MIJN MOEDER IN HUIS TE NEMEN”. 18
nemen – ook als hun eigen kinderen nog thuis wonen en er eigenlijk niet zo heel veel ruimte is? Het antwoord komt van Tijn Elferink. Hij schreef een boek over mantelzorg en komt na vele interviews tot de conclusie dat mensen met een migratieachtergrond meer schroom hebben om hulp te vragen. En dat ze ook nog eens minder bekend zijn met de organisatie van die hulp en zorg. Tot slot is er de taal- barrière: ouderen verstaan de verpleger in het verpleeghuis niet altijd goed. Mirjam is blij met die verklaring. “Want al trok ik bij mijn moeder in, ik geloof niet dat mensen die dat niet doen te weinig om hun ouders zouden geven. Ga maar na: één op de drie Nederlanders is mantelzorger. We staan echt voor elkaar klaar. Wist je trouwens dat Nederland wereldkampioen vrijwilligerswerk is?” Had je moeder bij jou willen wonen? Dat wist Laurens. “Had je moeder trouwens bij jou willen wonen?”, vraagt Mirjam. Laurens trekt de schouders op. Of dat egoïstisch was, vraagt hij zich nu af. Zeker als hij in gesprek gaat met een dorpsgenoot die haar huis verliet om bij haar oude moeder te gaan wonen. Mirjam van Esch (59): “Ik woonde eerst in een andere stad. Na het overlijden van mijn vader ben ik naar mijn geboortedorp gegaan, speciaal voor mijn moeder. Altijd handig als er een kind in de buurt woont, toch?” Dat bleek. “Tijdens de coronapandemie ging het een poos niet goed met haar. Ik woonde in een knus en erg klein huisje. Maar zij woonde nog altijd in het huis waar ze ooit met mijn vader en haar vijf kinderen leefde. En dus zegde ik de huur op en trok bij haar in. Toen het weer beter ging, heb ik een appartement elders gezocht en gevonden.” “Knap”, zegt Laurens. “Ik kan me niet zo wegcijferen.” Mirjam: “Ik ben sinds het overlijden van mijn man vrijgezel en heb geen partner of kinderen om rekening mee te houden. Jij wel. Daar komt bij: de één doet zoiets nu eenmaal gemakkelijker dan een ander. Dat is geen verwijt aan wie besluit om professionele zorg te regelen, zoals een opname in een verpleeghuis. Vaak is die keuze ook voor de betrokkene het beste. Had jij je moeder kunnen verzorgen zoals verplegers dat doen?” Maar hoe komt het dan dat mensen met een migratieachtergrond wél vaker ouders in huis Laurens van Voorst (63) uit Schijndel is redacteur van dit magazine en verloor zijn laatste ouder tien jaar geleden. “Toenmijnmoeder alsmaar zwakker werd en niet meer voor zichzelf kon zorgen, heb ik werkelijk geen moment overwogen om te vragen of ze bij mijn gezin wilde komen wonen. Plaats genoeg in huis. Maar niet in mijn leven.” Nederlanders doen massaal aan mantelzorg, maar het in huis nemen van een zorgbehoevende ouder komt relatief weinig voor. MANTELZORGEN ‘Toen het weer beter ging, vertrok ik’ MIRJAM VAN ESCH 19
1. Ademhaling Ga op een plek zitten die goed voelt. Sluit de ogen en richt de aandacht op de ademhaling. Merk op hoe de lucht in en uit het lichaam stroomt. Let op de ademhaling en nergens anders op. Dwalen de gedachten per ongeluk toch af? Probeer het nog eens. En nog eens. 2. Scan het eigen lijf Ga op de rug liggen en concentreer op de tenen. Vervolgens op de enkels, onderbenen, bovenbenen en zo alsmaar hoger. Tot en met de kruin. Wees bewust van elke sensatie in elk deel van het lichaam. Ervaar de spanningen, pijn of ongemak en besluit die gevoelens los te laten. Richt de aandacht op het ontspannen van elk lichaamsdeel. 3. Kies een ding in de directe omgeving Een vaas, stuk fruit of een balpen – wat dan ook. Bekijk het aandachtig, ruik het, raak het aan en proef het eventueel. Richt de aandacht op alle details en de sensaties die het ding meebrengt. 4. Zeg dankjewel Elke dag is er wel iets om dankbaar voor te zijn. Iets groots (‘Ik leef’) of iets kleins (‘Het regende even en daar was de tuin wel aan toe’). Bedenk dagelijks drie dingen om dankbaar voor te zijn. Schrijf ze op of zeg ze hardop. Na een poos groeien positieve emoties en neemt het besef toe van het goede in het leven. 5. Wandel Maak een wandeling in de natuur en richt de aandacht op de omgeving. Merk de geluiden, geuren en kleuren op. Voel de grond onder de voeten en observeer de beweging van het lichaam tijdens het lopen. Laat de gedachten voorbijgaan zonder eraan vast te houden en wees volledig aanwezig in het moment. Het klinkt allemaal wat zweverig? Klopt als een bus. Maar wat is er mis met zweven? Met eenvoudige oefeningen het leven fijner maken. Als dat eens kon. Welnu, het kan echt. Maak kennis met mindfulness. Iedereen maakt het wel eens mee. Bij het tv kijken komt er zowat niks binnen. De gedachten dwalen weg van wat de presentator van het Journaal ook vertelt. Herkenbaar? Vooral doorlezen dan en kennismaken met mindfulness. Dat gaat over helemaal in het hier en nu zijn. Of dat zin heeft? Zekerweten. Van eenpaarminuten mindfulness per dag kikker je al enormop. Doe bijvoorbeeld deze oefeningen. Adem in, adem uit Mooi weer? Dan de oefeningen lekker buiten doen. 20 M I N D F U L N E S S
Lucie Sluyter (70) uit Zoetermeer houdt heel haar leven al van muziek en nog meer van dansen. Vijftien jaar geleden maakte ze kennis met buikdansen. “Maar zo heet dat niet meer.” Via een vriendin (“Echt iets voor jou, Lucie”) maakte ze kennis met het buikdansen. En er wordt danwel gewiegd en gedraaidmet buiken en heupen, een blote buik was er niet te zien. En nog niet. “Dat is meer iets voor jonge meiden. Die hebben we hier niet.” Knipogend: “Daar zouden we maar jaloers van worden.” Daarom heet het tegenwoordig Oriëntaals dansen. Lucie noemt zich “de leider die geen leider is”. Het betekent dat ze wel elke donderdagmiddag voor de laptop vol muziek zorgt en het leeuwendeel van de Arabische rokken en andere kledingstukken regelt, maar dat ze er geen formele functie van maakt. “Nergens voor nodig.” Het is vrijheid, blijheid bij de dansgroep. “Het zijn ook geen lessen meer. Het is vrij dansen op muziek.” Lucie vindt het allemaal prima. Behalve dan dat de groep niet meer optreedt. “Ik wil wel het podium op. Maar”, wijst ze naar de dansende dames, “zij dus niet. Niks aan te doen.” Oriëntaals dansenwordtmedemogelijkgemaakt door PaletWelzijn. PaletWelzijn heeft nog veel meer activiteiten en mogelijkheden tot dagbesteding. Voor meer informatie: paletwelzijn.nl. LUCIE SLUYTER IS NOOIT TE OUD OM TE DANSEN ‘Buikdansen? Zo heet dat niet meer’ N O O I T T E O U D Lucie Sluyter (met gele omslagdoek) is dol op oriëntaals dansen. 21
L E D E N S E R V I C E Vraag het de ledenconsulent Er zijn verschillende manieren om vast te leggen wat er met je digitale leven moet gebeuren na jouw overlijden: › Laat je digitale bezittingen in een testament vastleggen. Zo weten je nabestaanden wat jouwwensen zijn. › Benoem via de notaris ook een online executeur, die na overlijden jouw digitale nalatenschap afhandelt. › Met een wilsbeschikking of codicil kun je aangeven wat jouwwensen zijn voor je accounts, bestanden en profielen. › Maak een digitale kluis aan. In deze kluis kun je vastleggen wat er moet gebeuren met je profielen en je wachtwoorden en andere inloggegevens opslaan. Binnen de verpleeghuizen zijn veel vrijwilligers actief bij activiteiten, clubs en het verzorgen van maaltijden. Door hun inzet is er voor bewoners vaak net even wat meer te doen. Dus wat fijn dat je je wil gaan inzetten! De coördinatie van het vrijwilligerswerk wordt verzorgd door welzijnsorganisatie Palet Welzijn. Mijn vader werd prima verzorgd in verpleeghuis Buytenhaghe in Zoetermeer. Nu hij is overleden, wil ik me graag nuttig maken als vrijwilliger in de zorg. Waar kan ik me melden? HATICE (64) UIT ZOETERMEER Vrijwilligerswerk MEER INFORMATIE paletwelzijn.nl AAN DE SLAG MET JE DIGITALE NALATENSCHAP vierstroom.nl/digitale-nalatenschap Ik ben bezig met een nieuw testament. Mijn dochter wees mij erop om ook mijn digitale nalatenschap vast te leggen. Ik had er nog nooit van gehoord, maar ik zit regelmatig op Facebook en heb een online abonnement op de krant. En er staan heel veel foto’s op mijn mobiele telefoon en in de cloud. Ik wil graag zelf beslissen wat er na mijn dood mee gebeurt. Wat te doen? SONJA (66) UIT KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Digitale nalatenschap 22
Bel Vierstroom Ledenservice. 088 - 0900 400 (lokaal tarief) Heeft u een hulp- of zorgvraag? Ik ben de mantelzorger van mijn moeder. Ik doe dat graag, maar het wordt me soms te veel. Kan ik ergens terecht voor informatie, ondersteuning en een luisterend oor? FRANS (56) UIT WADDINXVEEN De mantelzorgconsulent kan je helpen om de juiste ondersteuning voor jou en je moeder te vinden. We hebben een palet van diensten die jullie kunnen helpen; van personenalarmering tot hulp in de huishouding. Onze mantelzorgconsulent wijst je graag de weg. Wil je hulp met de administratie bij aanvragen of hulp bij het invullen van formulieren dan kan je ook de hulp vragen van een mantelzorgmakelaar. Onze mantelzorgconsulent brengt je graag in contact. Mantelzorgconsulent DE MANTELZORGCONSULENT vierstroom.nl/mantelzorgloket MEER INFORMATIE vierstroom.nl/pedicure In sommige gevallen wordt bij diabetische en reumatische aandoeningen de behandeling vergoed. Een verwijzing van je huisarts of podotherapeut is gewenst. Informeer hiervoor bij je zorgverzekeraar. Vierstroom werkt samen met Mobella. Dankzij die samenwerking bieden we gediplomeerde medische pedicures en die worden onder voorwaarden vergoed. ROY (70) UIT WOERDEN Ik heb diabetes type 2, zeg maar ouderdomssuiker. Van de huisarts moet ik mijn voeten goed verzorgen, dus ik ben op zoek naar een goede pedicure. Wordt het eigenlijk vergoed door de zorgverzekering? Wordt de pedicure vergoed? Of stuur een e-mail naar ledenservice@vierstroom.nl. ELLEN VAN VLIET LEDENCONSULENT JACQUELINE VIJN LEDENCONSULENT GERRIE GOEDEE LEDENCONSULENT
‘Doe elke dag iets dat je niet gewend bent’, oftewel elke dag een dappere daad. Dat is de boodschap van het boek ‘Doe elke dag iets buiten je comfortzone’. Jij kunt dit boek winnen. Stuur ons een e-mail, waarin je vertelt wie jou heeft geïnspireerd om iets te doen dat je nog niet eerder deed. Zet in de onderwerpregel het woord ‘winactie’. Zet erbij of we je inzending met je naam mogen publiceren. En of we je op de foto mogen zetten. TELEFOONNUMMER: 088 – 0900 400 WEBSITE EN CHAT: vierstroom.nl FACEBOOK: facebook.com/vierstroom MAGAZINE: redactie@vierstroom.nl NIEUWSBRIEF: vierstroom.nl/gegevens en zet nieuwsbrief op ‘Ja’ DIGITAAL MAGAZINE: vierstroom.nl/digitaalmagazine Wees dapper en win een boek Contact Vierstroom Ledenservice V I E R S T R O O M W I N A C T I E DISCLAIMER: © 2023 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van Vierstroom worden overgenomen of vermenigvuldigd. Bij de samenstelling van dit magazine is uiterste zorgvuldigheid betracht. Vierstroom aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden en de mogelijke gevolgen daarvan. VIERSTROOM Magazine is een uitgave van Vierstroom Ledenservice. Redactie, vormgeving & realisatie: Commpanion Creative Minds in Tilburg i.s.m. Vierstroom Ledenservice. Fotografie: Joni Israeli. Druk: Paragon Mail vóór 14 november naar redactie@vierstroom.nl. Onder de inzenders verlotenwe drie exemplaren van het boek ‘Doe elke dag iets buiten je comfortzone’ van Robie Rogge. Met ingang van 1 januari 2024 bedraagt de reguliere lidmaatschapsbijdrage € 27,95 per kalenderjaar bij betaling per overschrijving. Betaalt u door middel van automatische incasso dan ontvangt u €1,- korting en betaalt u € 26,95 per kalenderjaar. Op het lidmaatschap van Vierstroom zijn de algemene voorwaarden van toepassing. U vindt deze op www.vierstroom.nl/algemenevoorwaarden Als lid van Vierstroom ontvang je dit magazine, twee keer per maand onze email-nieuwsbrief en krijg je toegang tot een persoonlijk Mijn Vierstroom-account. Daarnaast heb je snel toegang tot antwoorden op praktische gezondheidsvragen via de website en de chat. Ook krijg je diensten gratis of met een aantrekkelijke korting aangeboden. Onze ledenconsulenten wijzen je de weg, nu en later. Lid in 2024 Win actie
RkJQdWJsaXNoZXIy NTc0OTk=